3 sex popr, AIDS HIV
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
1
3.
Zakażenie HIV w następstwie kontaktów seksualnych
Wstęp
3.1. Rodzaje aktywności seksualnej a ryzyko zakażenia HIV
3.2. Liczba kontaktów seksualnych a ryzyko zakażenia HIV
3.3. Wiek a ryzyko zakażenia HIV
3.4. Choroby przenoszone drogą płciową a zakażenie HIV
3.5. Leczenie antyretrowirusowe a możliwość transmisji HIV
3.6. Gwałt a ryzyko przeniesienia zakażenia HIV
3.7. Zapobieganie zakażeniu HIV w następstwie kontaktów seksualnych
3.7a. Prezerwatywy a ryzyko zakażenia HIV
3.7c. Mikrobicydy – środki zabijające drobnoustroje, stosowane miejscowo
3.7d. Obrzezanie
3.7e. Leki antyretrowirusowe w profilaktyce zakażenia HIV po kontakcie seksualnym
3.8. Konflikty wojenne a przenoszenie zakażenia HIV
Wstęp
Kontakty seksualne są obecnie najczęstszą drogą przenoszenia HIV na świecie, ale także w Polsce coraz częściej
zakażenie jest ich następstwem.
Eliminacja takich kontaktów,
abstynencja seksualna, eliminuje równocześnie ryzyko zakażenia HIV tą
drogą
. Jednak nie jest to opcja możliwa do powszechnego zastosowania.
Najbardziej pożądanym i najbezpieczniejszym byłoby zachowanie abstynencji seksualnej do czasu
zawarcia związku małżeńskiego i później wzajemnej wierności.
To też nie zawsze i nie wszystkim się udaje. Dlatego
warto wiedzieć więcej o istniejącym ryzyku zakażenia i sposobach zmniejszania go, o czym będzie mowa także dalej, żeby móc
podejmować świadome decyzje dotyczące zarówno wyboru partnerów, jak i technik seksualnych.
Zakaźność HIV jest mała
w porównaniu z innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową
, takimi jak rzeżączka,
zakażenia chlamydiami, kiła, czy wirusowe zapalenie wątroby typu B
.
Ryzyko zakażenia – na przykład rzeżączką – wynosi dla
mężczyzny od 22 do 25% w następstwie jednego kontaktu seksualnego, zaś aż 50% dla kobiety
. We wczesnych badaniach
szacowano, iż ryzyko przeniesienia zakażenia HIV wynosi 1 na 100 – 200 kontaktów seksualnych
. Obecnie już wiadomo, iż
zakaźność osoby seropozytywnej zależy od stadium zakażenia HIV i poziomu wiremii
w jej organizmie
. Wysokość poziomu
wiremii koreluje z częstością przenoszenia zakażenia na partnerów seksualnych – im wyższy jej poziom, tym większe ryzyko
przeniesienia zakażenia na partnera lub partnerkę seksualną
[m. in.:
. Krótko po zakażeniu, podczas ostrej infekcji HIV, kiedy
poziom wiremii jest zwykle wysoki, ryzyko zakażenia jest ponad 10-krotnie wyższe
niż w bezobjawowym stadium zakażenia
,
wyższe jest także w stadium AIDS.
Większe stężenia wirusa znajdowane są w nasieniu, niż w wydzielinach narządów płciowych kobiety
. Ten fakt, jak
również odmienna budowa anatomiczna narządów płciowych przyczynia się do tego, iż
zakażenie HIV ponad 8-krotnie łatwiej
1
Kingsley LA, Rinaldo Jr CR, Lyter DW i wsp. Sexual transmission efficiency of hepatitis B virus and human immunodeficiency virus among
homosexual men. JAMA 1990;264:130-234.
2
Peterman TA, Curran JW. Sexual transmission of human immunodeficiency virus. JAMA 1986;256:2222-6.
3.
Gupta K, Klasse
PJ. How do viral and host factors modulate the sexual transmission of HIV? Can transmission be blocked? PLoS Med
2006;3:0181-5.
4
wiremia mierzona jest ilością kopii RNA wirusa HIV w mililitrze krwi, jej poziom we krwi – po gwałtownym, dużym wzroście krótko po zakażeniu
- obniża się po serokonwersji do względnie stałego poziomu (ang.
steady state
), różnego u różnych osób, po czym ponownie wykazuje tendencję
rosnącą u osób z postępującą infekcją HIV, nieleczonych lekami antyretrowirusowymi i koreluje na ogół ze spadkiem liczby komórek CD4. Tak więc
najwięcej wirusa we krwi osoby zakażonej znajduje się krótko po zakażeniu, a później – w stadium AIDS.
5
Gray RH, Wawer MJ, Brookmeyer R i wsp. Probability of HIV-1 transmission per coital act in monogamous, heterosexual, HIV-1
discordant couples in Rakai, Uganda. Lancet 2001;357:1149-53.
6
Rapatsky BL, Suppe F, Yorke JA. HIV epidemics driven by late disease stage transmission. J AIDS 2005;38:241-53.
7
Wawer MJ, Gray RH, Sewankambo NK, Serwadda D i wsp. Rates of HIV-1 transmission per coital act, by stage of HIV-1 infection, in
Rakai, Uganda. J Infect Dis 2005;191:1403-9.
8
Ragni MV, Faruki H, Kingsley LA. Heterosexual HIV-1 transmission and viral load in hemophilic patients. J AIDS 1998;17:42-5.
9
Quinn TC, Wawer MJ, Sewakambo N i wsp. for the Rakai Project Study Group. Viral load and heterosexual transmission of human
immunodeficiency virus type 1. N Engl J Med 2000;342:921-9.
10
Wofsy CB, Cohen JB, Hauer LB i wsp. Isolation of AIDS-associated retrovirus from genital secretions of women with antibodies to the
virus. Lancet 1986;1:527-9.
krajowe centrum ds. AIDS
3.7b. Prezerwatywy dla kobiet
2
przenosi się
z mężczyzny na kobietę
,
niż z kobiety na mężczyznę
. A ponieważ liczba zakażonych HIV mężczyzn jest
większa, prawdopodobieństwo spotkania zakażonego HIV partnera jest większe dla kobiety, niż dla heteroseksualnego
mężczyzny
.
Ryzyko zakażenia HIV zależy także od częstości utrzymywania kontaktów seksualnych z seropozytywnym partnerem i
ewentualnego stosowania zabezpieczeń. Interesujące wyniki badań przedstawili włoscy badacze, wykazując, iż w trwałych
związkach heteroseksualnych ryzyko serokonwersji (pojawienia się przeciwciał anty-HIV w następstwie zakażenia HIV)
młodych, 20 – 30- letnich kobiet utrzymujących kontakty seksualne z zakażonym HIV partnerem jest największe w pierwszym
roku ich trwania
.
Kobiety coraz częściej nabywają zakażenie HIV w konsekwencji kontaktów seksualnych.
W połowie lat
90-tych HIV był trzecią (po chorobach nowotworowych i wypadkach komunikacyjnych) przyczyną śmierci wśród amerykańskich
kobiet w wieku od 22 do 45 lat
. Jeszcze większe
zagrożenie stanowi HIV dla kobiet w krajach rozwijających się: w
krajach
Afryki znajdujących się na południe od Sahary liczba zakażonych HIV kobiet przewyższa liczbę zakażonych mężczyzn.
W Polsce od kilku lat rośnie częstość zakażeń HIV przenoszonych w kontaktach heteroseksualnych, rośnie też liczba
zakażonych HIV kobiet. W roku 2002 kobiety stanowiły 26% zakażonych, były też młodsze od mężczyzn – średnia wieku
wynosiła odpowiednio 26 i 30 lat
Warto także przypomnieć, iż
wiele zakażonych HIV osób nie zdaje sobie sprawy ze swojego statusu
serologicznego
, a część z tych, które przekonane są o swoim zakażeniu nie stosuje zabezpieczeń w kontaktach intymnych.
Wprawdzie w polskim kodeksie karnym od kilku lat istnieje paragraf mówiący, iż
kto świadomie naraża drugą osobę
na zakażenie HIV podlega karze pozbawienia wolności do lat 3
, więc osoby zakażone HIV powinny o tym informować swoich
partnerów seksualnych, jednak jeśli ktoś nie wie o swoim zakażeniu nie może o tym uprzedzić.
W dobie AIDS każdy z partnerów seksualnych powinien dbać o swoje bezpieczeństwo.
3.1.
Rodzaje aktywności seksualnej a ryzyko zakażenia HIV
Nie każdy kontakt seksualny z osobą zakażoną HIV powoduje przeniesienie zakażenia na osobę dotąd
niezakażoną.
Zależy to od wielu innych czynników, w tym także od rodzaju aktywności seksualnej.
Najbardziej ryzykownym rodzajem aktywności seksualnej są
kontakty analne
.
Wbrew dość powszechnemu
mniemaniu nie dotyczą one wyłącznie homoseksualnych mężczyzn. Około
1
/
3
par heteroseksualnych w Wielkiej Brytanii
praktykuje od czasu do czasu tego rodzaju kontakty, a ok. 10% preferuje je lub uprawia stale
. W Kalifornii (USA) 21,7%
ankietowanych kobiet podawało utrzymywanie kontaktów analnych, ale w kontaktach ze stałym partnerem tylko 19,3% kobiet
używało prezerwatyw, częściej z partnerem innym, niż stały (68,2%)
. W opublikowanych w r. 1998 wynikach badań zachowań
seksualnych Polaków profesor Zbigniew Izdebski podaje, iż 11,4% ankietowanych kobiet deklarowało, iż miało kontakt analny.
Biorąc pod uwagę tabu obyczajowe dotyczące tego rodzaju aktywności seksualnej dane te mogą być zaniżone
.
Ponieważ nie wszyscy homoseksualni mężczyźni utrzymują takie kontakty seksualne (dokonuje ich około
2
/
3
homoseksualnych mężczyzn), oznacza to, iż w liczbach bezwzględnych znacznie więcej osób heteroseksualnych uprawia tego
rodzaju kontakty.
11
Padian NS, Shiboski S.C., Glass SO, Vittinghoff E. Heterosexual transmission of human immunodeficiency virus (HIV) in Northern
Californa: results from ten-year study. Am J Epidemiol 1997;146:350-7.
12
w krajach Afryki subsaharyjskiej liczba kobiet zakażonych HIV przewyższa często liczbę zakażonych mężczyzn.
13
Saracco A, Musicco M, Nicolosi A i wsp. Man-to-woman sexual transmission of HIV: longitudinal study of 343 steady partners of infected
men. J AIDS 1993;6:497-502.
14
Elias CJ, Coggins C. Female-controlled methods to prevent sexual transmission of HIV. AIDS 1996; 10 (Suppl 3):S43-51.
15
Rosińska M, Werbińska B. AIDS i zakażenia HIV w roku 2002. Przegl Epidemiol 2004;58:171-81.
16
Bell R. ABC of sexual health. Homosexual men and women. Brit Med J 1999;318:452-5.
17
Misegades L, Page-Shafer K, Halperin D, McFarland W and the YWS Study Investigators Group. Anal intercourse among young low-
income women in California: an overlooked risk factor for HIV? AIDS 2001;15:534-5.
18
Izdebski Z. Zachowania prozdrowotne i seksualne w aspekcie HIV/AIDS w Polsce. MZiOS, UNDP, Warszawa, 1998.
krajowe centrum ds. AIDS
3
Do niedawna sądzono, iż największe ryzyko ponosi w takich kontaktach strona bierna, ze względu na wrażliwość na
zakażenie błony śluzowej odbytu i większą możliwość urazów. Ryzyko zakażenia strony biernej przez zakażonego HIV partnera
oszacowano na 0,82%, ale serokonwersje obserwowano także po jednym lub dwóch biernych kontaktach analnych bez
zabezpieczenia
. Jednakże także dla strony czynnej kontakty takie nie są bezpieczne. Wielokrotnie wykazywano, iż w
wydzielinach odbytu znajdowano zarówno RNA HIV, jak i DNA HIV (wskazującego na obecność HIV w zakażonych komórkach),
wykazywano także, iż wprawdzie terapia antyretrowirusowa powoduje zmniejszenie stężenia RNA HIV w odbycie, jednak u
około połowy badanych stwierdzano obecność DNA HIV
. W grudniu 2004 roku opublikowano doniesienie, iż poziom wiremii
w wydzielinach odbytu może być o wiele większy, niż we krwi i w nasieniu, także u mężczyzn, w których krwi wiremia znajdowała
się poniżej granicy wykrywalności. Wykazano, iż u 64 badanych mężczyzn średni poziom wiremii w nasieniu wynosił 3 550 kopii
RNA HIV/ml, we krwi 17 400 kopii/ml, a w wydzielinach odbytu 91 200 kopii/ml, zaś podwyższony jej poziom utrzymywał się
nawet u mężczyzn leczonych lekami antyretrowirusowymi, u których wynosił: w nasieniu 1 000 kopii, we krwi 200 kopii/ml, a w
wydzielinach odbytu – 3 980 kopii RNA HIV/ml
.
Kontakty oralno-analne
wiążą się z możliwością nabycia różnych chorób zakaźnych, nie tylko HIV. Wielokrotnie
opisywano przypadki przeniesienia tą drogą zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu A (HAV), w roku 2005. zakażenia tym
wirusem opisano w Kopenhadze, wśród mężczyzn utrzymujących kontakty seksualne z mężczyznami
W latach 2001 - 2006 w
Paryżu rozpoznano przypadki ostrych zakażeń wirusem zapalenia wątroby typu C (HCV) wśród homoseksualnych mężczyzn,
które najprawdopodobniej były następstwem krwawień podczas kontaktów analnych odbywanych bez zabezpieczenia
. Także
fisting
przyczynia się do przenoszenia HCV w kontaktach analnych
. Zakażenie to rzadko dotyczy partnerów seksualnych osób
zakażonych tylko HCV, mimo obecności wirusa w nasieniu
, ale HCV występuje częściej w nasieniu mężczyzn zakażonych
równocześnie HIV, niż zakażonych tylko HCV (18,4%)
. Opisano także przypadek zakażenia kobiety wirusem HCV w
następstwie kontaktów waginalnych i analnych bez zabezpieczenia
. W lutym 2007 opublikowano doniesienie, iż kontakty
oralno-analne stanowią także ryzyko zakażenia bakteriami
Shigella
, (wystarczy tylko 10 żywych bakterii do spowodowania
klinicznych objawów infekcji), a zakażenie HIV wydaje się zwiększać wrażliwość na zakażenie
.
W kampaniach profilaktycznych dotyczących HIV/AIDS w wielu krajach zaleca się zwykle powstrzymywanie od
aktywności seksualnej przed zawarciem związku małżeńskiego, a potem wzajemną wierność nie wspominając o ryzyku
związanym z seksem analnym – wielu odbiorców tego typu informacji zakłada, iż powstrzymywanie się od przygodnych
kontaktów seksualnych oznacza wyłącznie nieuprawianie seksu waginalnego. Ryzyko takich przekonań jest zwiększone przez
wielokrotnie potwierdzany fakt, iż w heteroseksualnych kontaktach analnych prezerwatywy używane są znacznie rzadziej, niż w
kontaktach waginalnych
.
Kontakty waginalne
, jak już wspomniano, pociągają za sobą większe ryzyko zakażenia HIV dla kobiety, niż dla
mężczyzny.
Kontakty seksualne podczas miesiączki zwiększają ryzyko zakażenia zarówno kobiety, jak i mężczyzny: ryzyko
zakażenia mężczyzny podczas kontaktu z partnerką HIV(+) podczas menstruacji jest większe ponad 3- krotnie, niż podczas
19
Vittinghoff E, Douglas J, Judson F i wsp. Per contact risk of human immunodeficiency virus transmission between male sexual partners.
Am J Epidemiol 1999;150:306-11.
20
Lampinen TM, Critchlow CW, Kuypers JM i wsp. Association of antiretroviral therapy with detection of HIV-1 RNA and DNA in the
anorectal mucosa of homosexual men. AIDS 2000;14:F69-75.
21
Zuckerman RA, Whittington WL, Celum RL i wsp. Higher concentration of HIV RNA in rectal mucosa secretions than in blood and
seminal plasma among men who have sex with men, independent of antiretroviral therapy. J Infect Dis 2004;190:158-61.
22
Mazick A, Howitz M, Rex S i wsp. Hepatitis A outbreak among MSM linked to casual sex and gay saunas in Copenhagenm Denmark, Euro
Surveill 2005;10:112-4,
23
Gambotti L and the acute hepatitis C collaborating group. Acute hepatitis C infection in HIV positive men who have sex with men in Paris,
France, 2001-2004. Euro Surveill 2005;10:115-7.
24
Turner JM, Rider AT, Irmie J i wsp. Behavioural predictors of subsequent hepatitis C diagnosis in a UK clinic sample of HIV posotive men
who have sex with men. Sex Transm Infect 2006;82:298-300.
25
Bourlet T, Levy R, Maertens A i wsp. Detection and characterization of hepatitis C virus RNA in seminal plasma and spermatozoon
fraction of patients attempting medically assisted conception. J Clin Microbiol 2004;40:325205.
26
Briat A, Dulioust E, Galimand J i wsp. Hepatitis C virus in the semen of men coinfected with HIV-1: prevalence and origin. AIDS
2005;19:1827-35.
27
Halfon P, Riflet H, Renou C, Quentin Y, Cacoub P. Molecular evidence of male-to-female sexual transmission of hepatitis C virus after
vaginal and anal intercourse. J Clin Microbiol 2001;39:1204-6.
28
Aragon TJ, Vugia DJ, Shallow S i wsp. Case-control study of Shigellosis in San Francisco: the role of sexual transmission and HIV
infection. Clin Infect Dis 2007;44:327-34.
29
Halperin DT. Heterosexual anal intercourse: prevalence, cultural factors, and HIV infection and other health risks, part I. AIDS Patient
Care STD 1999;13:717-30.
krajowe centrum ds. AIDS
4
kontaktu z tą samą partnerką nie mającą miesiączki
,
.
Zwiększa je również krwawienie (nie związane z miesiączką) podczas
kontaktu
.
Ryzyko zakażenia HIV jest większe podczas pierwszego w życiu kobiety kontaktu seksualnego z zakażonym partnerem,
niż w późniejszych kontaktach.
Bardziej narażone na zakażenie HIV są kobiety po menopauzie, zaś w badaniach doświadczalnych potwierdzono, iż
estrogeny chronią przed infekcją
.
W pre-ejakulacie stężenie HIV jest mniejsze, niż w nasieniu, jednak znajdowano w nim wirus
, co może się
przyczyniać do przenoszenia zakażenia, tak więc tak zwane stosunki przerywane nie są bezpieczne ani w kontekście zakażenia
HIV, ani nieplanowanej ciąży. Jednak wycofanie się zakażonego partnera przed wytryskiem zmniejsza ryzyko zakażenia
kobiety
.
W pierwszych latach epidemii AIDS
kontakty oralne
uważane były za bezpieczne techniki seksualne. W badaniach
135 osób, które dokonały 19 000 wyłącznie oralnych kontaktów z zakażonym HIV partnerem (partnerką) nie stwierdzono
żadnego nowego przypadku infekcji HIV
Od roku 1987 do 1993 opisano 21 przypadków zakażeń tą właśnie drogą
,
co jest też
potwierdzeniem, iż prawdopodobieństwo zakażenia HIV w konsekwencji kontaktów oralnych jest niewielkie, jeśli zostaną
wykluczone inne czynniki ryzyka.
Jednakże w początkach lat dziewięćdziesiątych XX wieku zaczęły się pojawiać doniesienia o zakażeniach HIV i innymi
chorobami przenoszonych podczas takich kontaktów
. Opisano – między innymi – przypadek infekcji HIV mężczyzny, który
krótko po usunięciu migdałków i plastyce podniebienia, dokonanych z powodu przewlekłego bezdechu sennego, zaangażował się
w kontakty oralne, bez zabezpieczenia, z zakażonymi HIV partnerami
. Możliwe jest zakażenie także innymi chorobami: u
innego mężczyzny kontakt oralny spowodował zakażenie HIV, a w wymazie z gardła tego samego pacjenta stwierdzono obecność
dwoinek rzeżączki
.
W pojawiających się w ostatnich latach publikacjach więcej uwagi poświęca się zakażeniom chorobami przenoszonymi
drogą płciową podczas kontaktów oralnych. W roku 2004 wykazano, iż 13,7% przypadków kiły w Chicago zostało nabytych
właśnie poprzez takie kontakty
.
Zmiana pierwotna pojawiała się po 10 – 90 dniach od zakażenia (średnio po 21 dniach), na
wargach, języku lub błonach śluzowych jamy ustnej. Kiła nabyta w następstwie kontaktów oralnych często przebiega także
bezobjawowo lub z niewielkimi objawami (subklinicznie), bywa także błędnie traktowana jako zmiany opryszczkowe, co
przyczynia się do opóźnienia rozpoznania i włączenia właściwego leczenia. Badacze kanadyjscy sugerują, iż ryzyko przeniesienia
zakażenia, także HIV, w kontaktach oralnych jest większe, kiedy penetrujący mężczyzna dokonywał wcześniej
piercingu
genitaliów, gdyż obecność metalowego kolczyka może powodować przebiegający niezauważalnie stan zapalny, sugerują także, by
stomatolodzy ostrzegali pacjentów o zwiększonym ryzyku zakażenia poprzez seks oralny po inwazyjnych procedurach
dentystycznych, jak na przykład wyrwanie zęba
.
30
Royce RA, Sena A, Cates W, Cohen MS: Sexual transmission of HIV. N Engl J Med 1997;336:1072-8.
31
Padian NS, Shiboski S, Jewell NP. Female-to-male transmission of human immunodeficiency virus. JAMA 1991;266:1664-7.
32
Guimares MD, Vlahov D, Castilho EA. Postcoital vaginal bleeding as a risk factor for transmission of the human immunodeficiency virus
in a heterosexual partner study in Brazil. Rio de Janeiro Heterosexual Study Group. Arch Intern Med 1997;157:1362-8..
33
Smith SM, Baskin GB, Marx PS. Estrogen protects against vaginal transmission of simian immunodeficiency virus. J Infect Dis
2000;182:708-15.
34
Pudney J, Oneta M, Mayer K, Seage G III, Anderson D. Pre-ejaculatory fluid as potential vector for sexual transmission of HIV-1. Lancet
1002;340:1470.
35
de Vinzenzi I. A longitudinal study of human immunodeficiency virus transmission by heterosexual partners. European Study Group on
Heterosexual Transmission of HIV. N Engl J med 1994;331:341-6.
36
del Romero J, Marcinovich B, Castilla J I wsp. Evaluating the risk of HIV transmission through unprotected orogenital sex. AIDS
2002;16:1296-7.
37
Rottenberg B, Scarlett M, del Rio C, Reznik D, O’Daniels C. Oral transmission of HIV. AIDS 1998;12:2095-105.
38
Lifson AR, O’Malley PM, Hessol NA i wsp. HIV seroconversion in two homosexual men after receptive oral intercourse with ejaculation:
implications for counseling concerning safe sexual practices. Am J Public Health 1990;80:1509-11
39
Berrey MM, Shea T. Oral sex and HIV transmission. J AIDS Hum Retrovirol 1997;14:475.
40
Murray AB, Greenhouse PRDH, Nelson WLC i wsp. Coincident acquisition of Neisseria gonorrhoeae and HIV from fellatio. Lancet
1991;338: 830.
41
CDC. Transmission of primary and secondary syphilis by oral sex: Chicago, Illinois, 1998-2002. MMWR 2004;53:966-8.
42
Richters J, Grulich A, Ellard J, Hendry O, Kippax S. HIV transmission among gay men through oral sex and another uncommon routes:
case series of HIV seroconverters, Sydney. AIDS 2003;17:2269-71.
krajowe centrum ds. AIDS
5
Eksperci szwajcarscy przestrzegają przed kontaktami oralnymi z wytryskiem nasienia do jamy ustnej partnera
(partnerki), a także z kobietami podczas miesiączki, zaś eksperci niemieccy w przypadku kontaktu nasienia z błoną śluzową jamy
ustnej zalecają natychmiastowe wyplucie ejakulatu, a następnie kilkakrotne przepłukanie (4 - 5 x) jamy ustnej wodą
W badaniach doświadczalnych wykazano, że etanol (alkohol) ułatwia zakażenie HIV komórek nabłonka jamy ustnej
.
Tak więc choć alkohol, zwłaszcza wysokoprocentowy, wprawdzie inaktywuje HIV, ale w przypadku kontaktu błony śluzowej jamy
ustnej z materiałem zakaźnym nie jest wskazane płukanie jej alkoholem.
Ryzyko zakażenia HIV w wyniku kontaktu pre-ejakulatu i wydzielin pochwy z błoną śluzową jamy ustnej jest
szacowane jako niezwykle małe
.
W dalszym ciągu seks oralny uważany jest, zwłaszcza przez młodych ludzi, za bezpieczne zachowanie. W badaniach 16
– 18-latków prowadzonych w latach 2003-2005 w Wielkiej Brytanii wykazano, iż 56% ankietowanych uprawiało kontakty
oralne, w tym 22% nie angażujących się dotąd w seks z penetracją
.
W ostatnich latach w USA edukacja seksualna sponsorowana przez władze federalne odbywa się pod hasłem „tylko
abstynencja” (ang.
abstinence only
).
Zalecanie abstynencji seksualnej do czasu zawarcia związku małżeńskiego, a potem
wzajemnej wierności uważane są za wystarczające. Tyle tylko, że abstynencja seksualna może być różnie rozumiana. Większość
osób, nie tylko nastoletnich, uważa za seks wyłącznie kontakty waginalne (słynnym stało się zdanie zeznającego przed Komisją
Kongresu USA Bila Clintona „
nigdy nie utrzymywałem kontaktów seksualnych z tą kobietą
”)
. Inne rodzaje aktywności
seksualnej, nie zagrażające nieplanowanej ciąży, uważane są często za bezpieczne, łatwiejsze do zaakceptowania. Młodzi ludzie
nie wiedzą, że kontakty oralne, a zwłaszcza analne mogą prowadzić do zakażeń chorobami przenoszonymi drogą płciową i HIV.
W roku 2006 kampanię „
abstinence only
” rozszerzono na osoby od 12 do 29 roku życia.
W początkach roku 2005 opublikowano wyniki badań prowadzonych wśród amerykańskich nastolatków (średnia
wieku 14,5 roku)
.
Wynika z nich, iż nastolatki nie uważają seksu oralnego za rodzaj kontaktu seksualnego dlatego, iż nie
powoduje utraty dziewictwa, nie jest uważany za pociągający za sobą ryzyko zakażenia chorobami przenoszonymi drogą płciową,
a dokonujący kontaktów oralnych czują się mniej winni łamania zakazów. Spośród 580 badanych dziewcząt i chłopców 20%
miało już za sobą tego rodzaju kontakty, a 33% planowało ich podjęcie w ciągu najbliższych 6 miesięcy (kontakty waginalne
miało już 14% badanych, 25% planowało ich podjęcie w ciągu najbliższych 6 miesięcy). Autorzy badań sugerują, iż amerykańska
kampania edukacyjna skupiająca się na nakłanianiu do zachowaniu abstynencji od kontaktów seksualnych do czasu zawarcia
związku małżeńskiego i później wzajemnej wierności może mieć wpływ na zwiększenie częstości dokonywania takich właśnie, nie
pozbawionych ryzyka, zachowań.
Praktyki seksualne, przy których nie dochodzi do kontaktu spermy lub krwi z błonami śluzowymi są
bezpieczne.
Przeniesienie HIV przez nieuszkodzoną w
widoczny sposób
skórę jest niemożliwe – skóra stanowi przecież
naturalną barierę chroniącą przed czynnikami chorobotwórczymi.
3.2.
Liczba kontaktów seksualnych a ryzyko zakażenia HIV
W pierwszych latach epidemii AIDS podkreślano, iż częste zmiany partnerów seksualnych zwiększają ryzyko nabycia
zakażenia. Stwarzało to wrażenie, iż pojedynczy, przygodny kontakt jest bezpieczny. Doniesienie z 1989r o zakażeniu HIV 11
kobiet w Belgii: studentek, urzędniczek średniego i wyższego szczebla, mężatek pozostających w separacji ze swoimi mężami lub
kobiet wolnych, które przeżyły krótką „przygodę” z tym samym, jak się okazało, zakażonym HIV, mężczyzną, nieco zmieniło ten
pogląd. Dla części z tych młodych kobiet był to pierwszy i jedyny partner seksualny. Żadna z nich nie czuła się narażona na
zakażenie HIV: przecież miały tylko jeden przygodny kontakt lub pierwszego, jedynego partnera. Infekcję rozpoznano u nich
dopiero w stadium objawowym
.
43
Deutsch-Ősterreichische Empfehlungen. Postexpositionelle prophylaxe der HIV-Infection. 2002. www.rki.de.
44
Zheng J, Yang OO, Xie Y i wsp. Ethanol stimulation of HIV infection of oral epithelial cells. J AIDS 2004;37:1445-53.
45
Stone N, Haterall B, Inham R, McEachran J. Oral sex and condom use among young people in the United Kingdom. Persp Sex Reprod
Health 2006;38:6-12.
46
Donovan B, Ross MW. Preventing HIV: determinants of sexual behaviour. Lancet 2000;355:1897-901.
47
Halpern-Fleisher BL, Cornell JL, Kropp RY, Tockann JM. Oral versus vaginal sex among adolescents: participations, attitudes and
behaviour. Pediatrics 2005;115:845-51.
48
Clumeck N, Taelman H, Hermans P i wsp. A cluster of HIV infection among heterosexual people without apparent risk factors. N Engl J
Med 1989;321:1460-62.
krajowe centrum ds. AIDS
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pldoc.pisz.plpdf.pisz.plstyleman.xlx.pl
|