4-6 m2 L05, Rolnictwo

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
MODUŁ II
LEKCJA 5
Temat:
„Bezpieczne zachowanie w gospodarstwie rolnym”
Gospodarstwo rolne dla wielu dzieci jest domem, miejscem wypoczynku i pracy.
Rodzice i nauczyciele powinni stwarzać im bezpieczne warunki pracy i zabawy
oraz wyjaśniać, na jakie niebezpieczeństwa są narażeni i jak ich unikać.
Szczególnej troski wymagają dzieci, które przyjeżdżają na wieś z miasta.
Formy realizacji:
•
przyroda,
•
godzina wychowawcza,
•
œcie¿ka prozdrowotna,
Cele ogólne:
•
Poznanie zachowañ sprzyjaj¹cych bezpieczeñstwu w gospodarstwie rolnym.
•
Kszta³cenie nawyku przewidywania i unikania zagro¿eñ w gospodarstwie rolnym.
Cele szczegółowe:
Uczeñ:
•
potrafi wymieniæ nazwy podstawowych maszyn rolniczych,
•
potrafi podaæ przyk³ady wypadków, jakie mog¹ zdarzyæ siê w gospodarstwie rolnym,
•
rozumie, ¿e nie nale¿y zbli¿aæ siê do pracuj¹cych maszyn rolniczych,
•
zna skutki u¿ytkowania maszyn rolniczych przez osoby bez uprawnieñ,
•
zna numery telefonów alarmowych,
•
potrafi opowiedzieæ, jak mo¿na unikn¹æ wielu wypadków,
•
umie wspó³pracowaæ w grupie wed³ug ustalonych regu³,
•
umie sobie radziæ w trudnych sytuacjach,
•
wie, ¿e jest odpowiedzialny za zdrowie swoje i innych.
Metody nauczania:
•
pogadanka.
Pomoce dydaktyczne:
•
materia³y dla ucznia,
•
kartki z bloku rysunkowego,
•
kolorowe kredki.
Formy pracy:
•
indywidualna,
•
grupowa.
115
BEZPIECZNE ZACHOWANIE W DOMU
PLAN ZAJĘĆ:
1. Czynnoœci organizacyjne: nauczyciel sprawdza listê obecnoœci i dzieli klasê na 4 grupy. Uczniowie wybieraj¹ liderów
grup.
2. Zapoznanie uczniów z tematem lekcji - Bezpieczne zachowanie w gospodarstwie rolnym
(æwiczenie 1)
.
3. Uczniowie uk³adaj¹ rozsypankê sylabow¹. W rozwi¹zaniu otrzymuj¹ nazwy urz¹dzeñ rolniczych
(æwiczenie 2)
.
4. Uczniowie wykonuj¹
æwiczenie 3
. Przeskakuj¹c o tê sam¹ liczbê liter w diagramie uczniowie odczytuj¹ has³o doty-
cz¹ce jednej z czynnoœci, której nie powinno wykonywaæ dziecko w gospodarstwie rolnym. Nauczyciel zwraca uwagê
na to, ¿e dziecko nie powinno samodzielnie kierowaæ równie¿ innymi maszynami rolniczymi.
5. Uczniowie uk³adaj¹ rozsypanki wyrazowe
(æwiczenie 4)
. Nauczyciel podkreœla, ¿e w gospodarstwie rolnym jest wiele
czynnoœci, których nie powinny wykonywaæ dzieci, poniewa¿ maszyny rolnicze maj¹ urz¹dzenia tn¹ce, gniot¹ce,
wiruj¹ce, których obs³uga stwarza wiele zagro¿eñ.
6. Uczniowie wymieniaj¹ zwierzêta, w pobli¿u których nie nale¿y przebywaæ, poniewa¿ s¹ one czêsto agresywne
i mog¹ ugryŸæ, kopn¹æ, przygnieœæ cz³owieka swoim cia³em
(æwiczenie 5)
.
7. W rolnictwie u¿ywa siê wielu œrodków chemicznych, np. nawozów, œrodków ochrony i pielêgnacji roœlin, œrodków
do dezynfekcji. Uczniowie projektuj¹ piktogramy przestrzegaj¹ce przed tymi œrodkami. Piktogramy mog¹ dotyczyæ
równie¿ innych niebezpiecznych sytuacji w gospodarstwie rolnym
(æwiczenie 6)
.
MATERIAŁY POMOCNICZE DLA NAUCZYCIELA
MATERIAŁ POMOCNICZY NR 1
Gospodarstwo rolne dla wielu dzieci jest domem, miejscem wypoczynku i pracy. Rodzice i nauczyciele powinni stwarzaæ
im bezpieczne warunki pracy i zabawy oraz wyjaœniaæ, na jakie niebezpieczeñstwa s¹ nara¿eni i jak ich unikaæ.
Szczególnej troski wymagaj¹ dzieci, które przyje¿d¿aj¹ na wieœ z miasta.
Wa¿nym miejscem w gospodarstwie rolnym jest podwórze. Tu wykonywane s¹ codzienne prace gospodarskie oraz bar-
dzo czêsto bawi¹ siê dzieci. Tu w³aœnie zdarza siê bardzo du¿o wypadków. Bardzo wa¿ne jest zabezpieczenie wszystkich
wykopów, do³ów na wapno, czy zbiorników na szambo. Przy czyszczeniu szamb nale¿y pamiêtaæ o mo¿liwoœci zatrucia
siarkowodorem. Bardzo wa¿ny jest stan techniczny budynków. Zapadaj¹ce siê budynki lub prowizoryczna instalacja elek-
tryczna to bezpoœrednie zagro¿enia ¿ycia i zdrowia. Bardzo niebezpieczne s¹ upadki z wysokoœci, dlatego nale¿y zwracaæ
uwagê na prawid³owe zabezpieczenie schodów, drabin, wejœæ na poddasze, otworów do zrzucania s³omy lub siana.
Przepisy budowlane dotycz¹ce prac na wysokoœci odnosz¹ siê prac wykonywanych na wysokoœci od 2 metrów nad
poziomem terenu i wy¿ej. Przy wykonywaniu robót na wysokoœci, nawet krótko trwaj¹cych, nale¿y zabezpieczyæ siê przed
upadkiem.
Urazy spowodowaæ mo¿e te¿ upadek przedmiotów, narzêdzi lub materia³ów budowlanych z góry. W gospodarstwie rol-
nym bardzo czêsto do wspinaczki wykorzystywana jest drabina. Dzieci bardzo chêtnie z niej korzystaj¹ podczas zabaw.
Drabina nie powinna mieæ uszkodzonych, wy³amanych szczebli. Nie mo¿na jej u¿ywaæ jako szczude³ - nale¿y drabinê
przesuwaæ w inne miejsce stoj¹c obok niej. Dzieci nie powinny bawiæ siê na drabinie, skakaæ z wysokoœci. Drabiny nie
nale¿y opieraæ o drzwi, które mog¹ siê otworzyæ. Z drabiny nale¿y schodziæ i wchodziæ twarz¹ do szczebli.
Do prac w gospodarstwie rolnym wykorzystywanych jest bardzo wiele narzêdzi rêcznych. Nale¿y zwracaæ szczególn¹
uwagê na ich stan techniczny, Ÿle osadzona siekiera mo¿e doprowadziæ do niebezpiecznych urazów. Szczególnie niebez-
piecznym narzêdziem s¹ wid³y. Nale¿y pamiêtaæ, aby podawaæ je zawsze trzonkiem do drugiej osoby. Nie wolno rzucaæ
wide³ ostrymi koñcami do do³u. Nie wolno stawiaæ wide³ rogami do góry. Narzêdzia takie jak no¿e, pi³y, kosy powinny
byæ po u¿yciu umieszczone tak, aby dzieci nie mia³y do nich dostêpu.
Ci¹gniki i maszyny rolnicze usprawniaj¹ pracê w gospodarstwach, ale stwarzaj¹ wiele zagro¿eñ. Ci¹gnikiem mo¿e
kierowaæ osoba, która zna zasady bezpiecznej pracy i obs³ugi maszyn, posiada prawo jazdy kategorii T. Po drogach pub-
licznych mo¿na poruszaæ siê ci¹gnikiem tylko wtedy, gdy spe³nia on wymogi przepisów ruchu drogowego. Pojazdy
poruszaj¹ce siê po drogach publicznych musz¹ spe³niaæ okreœlone wymagania techniczne. Ci¹gnik i przyczepa powinny
116
MODUŁ II
mieæ zawsze sprawn¹ i widoczn¹ sygnalizacjê œwietln¹ oraz trójk¹t wyró¿niaj¹cy pojazd wolnobie¿ny. Przy przewozie
materia³ów d³ugich tyln¹ burtê nale¿y zdj¹æ lub powiesiæ tak, aby nie zas³ania³a tylnych œwiate³ sygnalizacyjnych. £adun-
ki wystaj¹ce poza ty³ przyczepy ponad 1m musz¹ byæ na koñcu oznakowane. Na ³adunkach wysokich nie wolno prze-
woziæ ludzi ani przedmiotów luzem, gdy¿ grozi to upadkiem. Ludzi mo¿na przewoziæ na przyczepie wyposa¿onej w przy-
mocowane siedziska z burtami podwy¿szonymi do 110 cm i wyposa¿onymi w drabinki umo¿liwiaj¹ce wejœcie i zejœcie.
Wa¿ne s¹ te¿ zasady pracy i obs³ugi maszyn rolniczych. Powinny one pracowaæ z zas³oniêtymi mechanizmami napê-
dowymi, czyli ko³ami pasowymi, ko³ami zêbatymi, ³añcuchami, przek³adniami, przegubami. Wa³y przegubowo-
teleskopowe przekazuj¹ce napêd z ci¹gnika do maszyny, musz¹ byæ os³oniête na ca³ej d³ugoœci, a os³ona zabezpieczona
przed obracaniem siê. Sprzêganie ci¹gnika ze sprzêtem wspó³pracuj¹cym nale¿y wykonywaæ ostro¿nie. Miêdzy
ci¹gnikiem a maszyn¹ wspó³pracuj¹c¹ nie mog¹ przebywaæ ludzie, poniewa¿ zdarzaj¹ siê przypadki zmia¿d¿enia r¹k lub
najechania na osobê pomagaj¹c¹. Nie mo¿na wchodziæ te¿ na dyszle, zaczepy, ramy i inne czêœci ci¹gnika lub maszyn
w trakcie pracy. Nie mo¿na jeŸdziæ po pochy³oœciach przy wy³¹czonym biegu lub silniku. Stoj¹cy ci¹gnik te¿ mo¿e
stwarzaæ wiele niebezpieczeñstw. W trakcie postoju ci¹gnika na pochy³oœciach nale¿y w³¹czyæ odpowiedni bieg przeciw-
dzia³aj¹cy staczaniu siê maszyny i zaci¹gn¹æ hamulec rêczny.
Nie wolno jeŸdziæ ani przebywaæ w trakcie pracy w skrzyni rozrzutnika nawozów lub roztrz¹sacza obornika. Przy obs³udze
siewnika nale¿y zapewniæ pracuj¹cej osobie pomost roboczy zaopatrzony w barierkê ochronn¹. Do rozgarniania zbo¿a
stosuje siê drewnian¹ ³opatê.
Do bardzo wielu wypadków dochodzi podczas pracy z pi³¹ tarczow¹. Podejmuj¹c pracê nale¿y pamiêtaæ o sprawdzeniu
jej stanu technicznego. Nie mo¿na pracowaæ, je¿eli pi³a jest uszkodzona, pêkniêta i brak jej zêbów. W trakcie prze-
suwania materia³u nie wolno staæ na linii ewentualnego odrzutu materia³u do ty³u. Nie nale¿y usuwaæ odpadów z ma-
szyny rêkami lub hamowaæ tarczy pi³y jakimiœ przedmiotami. Zagro¿eniem dla zdrowia jest równie¿ ha³as i wibracje pow-
staj¹ce podczas obróbki drewna. Wskazane jest noszenie ochronników s³uchu.
Ze wzglêdu na mo¿liwoœæ uszkodzenia oczu, w przypadku braku urz¹dzenia do odprowadzania trocin, nale¿y stosowaæ
okulary ochronne. Pi³a tarczowa jest urz¹dzeniem bardzo niebezpiecznym, przy której dochodzi do bardzo wielu
okaleczeñ. Niebezpieczeñstwo jest bardzo du¿e, gdy nie ma ona os³on, klina rozszczepiaj¹cego, urz¹dzenia podaj¹cego
materia³ do ciêcia poprzecznego.
Przy stosowaniu urz¹dzeñ elektrycznych istnieje wiele mo¿liwoœci powstania wypadków na skutek pora¿enia pr¹dem
elektrycznym. Aby ich unikn¹æ, nale¿y zw³aszcza zwracaæ uwagê na wszelkie tablice ostrzegawcze znajduj¹ce siê na
obiektach i urz¹dzeniach elektrycznych.
W³aœciciel gospodarstwa powinien dbaæ miêdzy innymi o to, aby wszystkie os³ony do wy³¹czników, bezpieczników, wty-
czek, gniazdek by³y prawid³owo przymocowane, dokonywaæ okresowo przegl¹dów u¿ytkowej instalacji elektrycznej,
dok³adnie uziemiæ wszystkie metalowe czêœci urz¹dzenia elektrycznego nie s³u¿¹ce do przewodzenia pr¹du elek-
trycznego, zbadaæ przewody urz¹dzeñ przenoœnych i upewniæ siê, czy ich izolacja ochronna oraz wtyczki s¹ ca³e
i nieuszkodzone.
W gospodarstwach rolnych wystêpuje du¿o zwierz¹t. Szczególnie niebezpieczna jest obs³uga ogierów, buhajów, knurów.
Nieumiejêtna obs³uga mo¿e doprowadziæ do powa¿nych obra¿eñ, a nawet œmierci. Krowy to zwierzêta z natury ³agodne
i spokojne. Niespokojne zachowanie podczas dojenia wynika z czynników takich jak: natarczywoœæ owadów, strach, ból
wymienia. Krowa powinna byæ uprzedzana, ¿e zbli¿amy siê do niej. Odezwanie siê i poklepanie po zadzie uspakaja
zwierzê. Do udoju nale¿y podchodziæ zawsze z tej samej strony, a latem odgoniæ owady. Ka¿dy gwa³towny ruch mo¿e
skoñczyæ siê kopniêciem, uderzeniem ogonem lub rogiem. Dojarz powinien mieæ tak¿e stabilny sto³ek.
W wielu gospodarstwach hodowane s¹ konie - zwierzêta wra¿liwe i p³ochliwe. Przed podejœciem do konia trzeba zwró-
ciæ na siebie jego uwagê, na przyk³ad g³osem. W hodowli trzody chlewnej równie¿ mo¿e dojœæ do wypadków. Najczêœciej
s¹ to podeptania lub pogryzienia. Osoby, które maj¹ czêsto kontakt ze zwierzêtami, nara¿one s¹ równie¿ na choroby
odzwierzêce, np. brucelozê, gruŸlicê, wœciekliznê, toksoplazmozê.
W gospodarstwach dochodzi do uboju zwierz¹t inwentarskich. Dzieci nie powinny byæ dopuszczane do pomocy lub
obserwacji tych czynnoœci, poniewa¿ mo¿e to mieæ ujemny wp³yw na ich psychikê.
W gospodarstwach rolnych u¿ywane s¹ i przechowywane œrodki ochrony roœlin, nawozy sztuczne. Chemiczne œrodki
ochrony roœlin s¹ to substancje chemiczne o dzia³aniu biologicznym. S¹ to zwi¹zki niszcz¹ce szkodliwe organizmy
i chwasty (pestycydy). Stosuje siê równie¿ zwi¹zki nie bêd¹ce truciznami. Mog¹ to byæ œrodki odstraszaj¹ce, które
powoduj¹ pozbywanie siê niepo¿¹danych organizmów z upraw.
Pestycydy s¹ to substancje syntetyczne lub naturalne stosowane do zwalczania organizmów szkodliwych i nie-
po¿¹danych.
117
BEZPIECZNE ZACHOWANIE W DOMU
Rozró¿nia siê substancje do zwalczania:
gryzoni – rodentycydy,
nicieni – nematocydy,
roztoczy – akarycydy,
owadów – insektocydy,
chwastów – herbicydy,
grzybów – fungicydy,
bakterii – bakteriocydy,
substancje wp³ywaj¹ce na procesy ¿yciowe chronionych lub szkodliwych organizmów - chomeosterylanty (roœlinne re-
gulatory wzrostu),
substancje zawieraj¹ce bakterie chorobotwórcze atakuj¹ce organizm szkodnika – biopreparaty.
Najczêœciej stosowane s¹ œrodki do opylania i zaprawiania nasion, roztwory wodne, koncentraty do emulgowania, prosz-
ki do sporz¹dzania zawiesin. Rzadziej stosowane s¹ tabletki, pasty, aerozole czy granulaty. Ze wzglêdu na toksycznoœæ
pestycydów dla zwierz¹t i ludzi nale¿y stosowaæ je z zachowaniem okreœlonych przepisów. Toksycznoœæ tych œrodków
wobec organizmów ¿ywych jest bardzo ró¿na, zale¿y od samego organizmu, warunków œrodowiskowych, rodzaju, formy
i sposobu podania pestycydu. W Polsce obowi¹zuje podzia³ na 5 klas wed³ug ich toksycznoœci.
awozy to substancje zawieraj¹ce sk³adniki pokarmowe niezbêdne do rozwoju roœlin. Stosowanie nawozów ma na celu
zwiêkszenie plonów oraz polepszenie w³aœciwoœci gleby. Nawozy dziel¹ siê na organiczne i mineralne. Nawozy organicz-
ne zawieraj¹ wszystkie sk³adniki pokarmowe potrzebne roœlinom. S¹ to obornik, gnojówka, gnojowica. Mineralne nawozy
zawieraj¹ sk³adniki pokarmowe w postaci zwi¹zków chemicznych. Mog¹ byæ jednosk³adnikowe: azotowe, potasowe, fos-
forowe, wapniowe, magnezowe, lub wielosk³adnikowe.
MATERIAŁ POMOCNICZY NR 2
ODPOWIEDZI DO ĆWICZEŃ
Ćwiczenie 1
Bezpieczne zachowanie w gospodarstwie rolnym
Ćwiczenie 2
Wyrazy: ci¹gnik, kombajn, kosiarka, kopaczka, m³ockarnia, sieczkarnia, prasa, pi³a tarczowa.
Ćwiczenie 3
Has³o:
Nie kieruj ci¹gnikiem, bo mo¿esz spowodowaæ groŸny wypadek.
Ćwiczenie 4
Nie tnij drewna pi³¹ tarczow¹.
Nie œcinaj drzew pi³¹ ³añcuchow¹.
Nie pracuj na wysokoœciach.
Nie pracuj przy m³ockarni.
Nie wchodŸ na pomost siewnika.
Ćwiczenie 5
œwinia karmi¹ca prosiêta, byk, koñ, pies
118
MODUŁ II
MATERIAŁY POMOCNICZE DLA UCZNIA – LEKCJA 5
Temat:
„Bezpieczne zachowanie w gospodarstwie rolnym”
Gospodarstwo rolne dla wielu dzieci jest domem, miejscem wypoczynku i pracy.
Rodzice i nauczyciele powinni stwarzać im bezpieczne warunki pracy i zabawy oraz
wyjaśniać, na jakie niebezpieczeństwa są narażeni i jak ich unikać.
Szczególnej troski wymagają dzieci, które przyjeżdżają na wieś z miasta.
Ćwiczenie 1
U³ó¿ rozsypankê sylabow¹.
ne
po
rol
stwie
Bez
piecz
w
gos
dar
nym
za
stwo
cho
wa
nie
Has³o:
..........................................................................................................................................................
Ćwiczenie 2
Po³¹cz sylaby, a w rozwi¹zaniu otrzymasz nazwy urz¹dzeñ rolniczych.
CI¥
KOM
KO
KO
KA
SIECZ
BAJN
SIAR
GNIK
KA
PACZ
NIA
M£OC
PRA
SA
PI
WA
CZO
KAR
KAR
£A
TAR
NIA
1.
5.
2.
6.
3.
7.
4.
8.
119
                                                                                 [ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • styleman.xlx.pl

    		•