4409 7, Przewodniki - ciekawe z kraju i nie tylko, Kraków

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
PRZEWODNIK
PO KRAKOWIE
                                   K R A K Ó W
RYNEK GŁÓWNY
To najwikszy �redniowieczny plac
Europy (200 x 200 m). Wytyczono
go podczas lokacji miasta w 1257 r.
Ko�cioły Mariacki i �w. Wojciecha
powstały wcze�niej, std ich uko�ne
ustawienie wobec Rynku. Potem
wzniesiono Sukiennice, ratusz
iƒkamienice. Istotnym obiektem na
placu jest pomnik Adama Mickiewicza
zaprojektowany wƒ1898ƒr. przez
Teodora Rygiera. Patrzc na odnowione
kolorowe kamienice iƒpałace wokół
placu, trudno uwierzy‘, e maj po
500-600 lat. Warto siƒprzyjrze‘
kamienicy Szarej (nr 6), któr według
legendy Kazimierz Wielki podarował
swojej kochance Sarze. Na uwag
zasługuje te pałac „Pod Krzysztofory”
(nrƒ35), gdzie mieszkali Jan Kazimierz,
Michał Korybut Wi�niowiecki iƒJózef
Poniatowski (obecnie mie�ci siƒwƒnim
Muzeum Historyczne Miasta Krakowa).
W grodzie nad Wisł“, który
przez piƒ„ wieków był stolic“
Polski, skupia siƒ 1/4 zasobów
muzealnych naszego kraju.
Wizyta w
�
Krakowie to spotkanie
z
�
naj
wietniejszym okresem naszej
historii. Krakowskie Stare Miasto
wraz z
�
Wawelem i
�
Kazimierzem
znalazło siƒ na stworzonej
w1978
�
r. pierwszej Li
cie
£wiatowego Dziedzictwa UNESCO.
Warto wiedzie„, ‚e to presti‚owe
wyró‚nienie otrzymało wówczas
tylko 12 najcenniejszych obiektów
na
wiecie, w
�
tym egipskie
piramidy i
�
Chi
ski Mur.
Dzi
na li
cie jest ich ponad 900.
Panorama Rynku z ko
ciołem Mariackim, Sukiennicami i Wie-ˆ Ratuszowˆ
Wƒpałacu „Pod Baranami” (nr 27) działa
znany kabaret, aƒdoƒkamienicy pod
nrƒ15 zaprasza restauracja Wierzynek,
której tradycje sigaj słynnej uczty
wƒ1364ƒr. We wrze�niu 2010 r. pod płyt
Rynku Głównego otwarto najwiksze
wƒEuropie, zajmujce powierzchni
blisko 4 tys. m
2
, podziemne muzeum
z tras turystycznƒna głboko�ci
4ƒmetrów, prezentujc nowoczesn,
multimedialn ekspozycj pt.
£ladami
europejskiej to�samo-ci Krakowa
.
maszkaronami. Ostateczny kształt
Sukiennice zyskały wƒXIX w., kiedy
przebudowano je według projektu
T.ƒPryliskiego, dodajc neogotyckie
arkadowe podcienia. Wewntrz,
jakƒprzed wiekami, wƒstylowych kramach
kwitnie handel. Na �cianach widniej
godła kupieckie i cechowe oraz herby
polskich miast. Naƒpitrze mie�ci
si Galeria Sztuki Polskiej XIXƒw.,
wƒktórej mo na obejrze‘ słynne dzieła
H.ƒSiemiradzkiego
(Pochodnie Nerona)
,
J.ƒMatejki
(Hołd pruski, Ko-ciuszko pod
Racławicami)
, W.ƒPodkowiskiego
(Szał
uniesieƒ),
a tak e płótna A. Grottgera,
A. Gierymskiego, J.ƒChełmoskiego
iƒJ.ƒMalczewskiego.
SUKIENNICE
Sukiennice powstały wƒXIII wieku,
ale wówczas były tylko dwuszeregiem
kramów nale
cych do handlarzy
suknem. Wƒczasach Kazimierza
Wielkiego wzniesiona została gotycka
hala oƒdługo
�
ci 108 m, która uległa
zniszczeniu podczas po aru wƒ1555 r.
Sukiennice odbudowano jako okazały
gmach (schody iƒloggi
projektował
J. M. Padovano), zwie
czony
renesansow
attyk
ozdobion
1
KO
CIÓŁ MARIACKI
šwitynia, ufundowana w XIII w.
przez krakowskich mieszczan, jest
jedn zƒnajpikniejszych gotyckich
bazylik wƒPolsce. We wntrzu zachwyca
wspaniała polichromia J. Matejki
iƒwitra e, zarówno te XIV-wieczne,
2
Pomnik Adama Mickiewicza, w tle Sukiennice
Hołd Pruski
– dzieło Jana Matejki
               Rynek Główny wieczorem
KO
CIÓŁ
W. WOJCIECHA
Ten romaski ko�ciółek to jeden
zƒnajstarszych zabytków Krakowa
–ƒjego dzieje sigaj X w., cho‘ obecny
wygld to efekt XVIII-wiecznej
przebudowy. Według legendy
wzniesiono go wƒmiejscu, gdzie głosił
kazania �w.ƒWojciech. W 1241 r. ludno�‘
Krakowa skutecznie obroniła si
wƒnim przed Mongołami Batu Chana.
Doƒ�wityni schodzi si po kilkunastu
stopniach, co u�wiadamia, jak od czasów
�redniowiecza podniósł si teren.
Wƒ�rodku zwraca uwag umieszczony
na belce tczowej wizerunek Chrystusa.
W podziemiach, w których mo na
obejrze‘ drewniane rury wodocigowe
zƒXV-XVI w., urzdzono wystaw
Dzieje Rynku Krakowskiego.
WIE
A RATUSZOWA
Ceglana wie a to jedyny ocalały
fragment krakowskiego ratusza.
Ratusz wybudowano na przełomie
XIII i XIVƒw., ale z powodu zniszcze
rozebrano go na pocztku XIX w. Wie a
ma 70 m wysoko�ci. Wej�cia odƒstrony
Sukiennic strzeg dwa kamienne
lwy. Weƒwntrzach urzdzono
oddział Muzeum Historycznego,
aƒw podziemiach działa scena Teatru
Ludowego (Pod Ratuszem). Warto
wspi‘ si na wie , by zobaczy‘
imponujc panoram Starego
Miasta. Midzy Wie Ratuszow
a wylotem ul. Szewskiej, w miejscu,
gdzie w 1794 r. składał przysig
Tadeusz Ko�ciuszko, w płyt Rynku
wmurowanoƒpamitkow tablic.
3
4
Wnƒtrze bazyliki Mariackiej z ołtarzem Wita Stwosza i polichromiˆ Jana Matejki
jak i te autorstwa S.ƒWyspiaskiego
iƒJ.ƒMeho± era. Warto obejrze‘ tablice
epitaž jne znamienitych rodów iƒzasi�‘
wƒdrewnianych barokowych stallach,
w których przed wiekami siadali
krakowscy rajcy i mo nowładcy.
Najcenniejszym zabytkiem bazyliki
jest ołtarz Wita Stwosza. Ma 13 m
wysoko�ci, 11ƒm szeroko�ci i jest
najwikszym �redniowiecznym
drewnianym ołtarzem Europy. Mistrz
tworzył go przez 12 lat. W ołtarzu
doliczono si 200 ž gur mierzcych
od kilku centymetrów do ok. 3 m,
wyrzeœbionych z wielk dbało�ci
oƒszczegóły anatomiczne. Centralna
scena przedstawia Za�nicie Matki
Boskiej, płaskorzeœby na bocznych
ruchomych skrzydłach ilustruj sceny
z Nowego Testamentu. Zƒwy szej wie y
ko�cioła (81 m) coƒgodzin rozbrzmiewa
hejnał mariacki. Zaƒbazylik mie�ci
si niewielki plac Mariacki (do XIXƒw.
cmentarz paraž alny) i ko�ciółek
�w.ƒBarbary zƒXIV w. (niegdy� kaplica
pogrzebowa).
              OKOLICE RYNKU
W okolicach Rynku Głównego w cało
ci
zachowały siƒ historyczna zabudowa
i
redniowieczny układ urbanistyczny.
W wielu obiektach pamiƒtaj“cych
zamierzchł“ przeszło
„ ulokowały
siƒ eleganckie sklepy, ekskluzywne
restauracje i kawiarnie, które umilaj“
zwiedzanie starego grodu.
i ƒposelskie orszaki pod
ały na Wawel.
W XIX w. mury obronne zburzono
iƒzało ono na ich miejscu Planty.
KO
CIÓŁ OO. PIJARÓW
XVIII-wieczna �witynia ma bogate
barokowe wntrze, w którym najwiksze
wra enie robi iluzjonistyczna
polichromia pokrywajca sklepienie
głównej nawy, aƒtak e pikne malowidła
i stiuki w bocznych kaplicach. W ołtarzu
głównym widnieje kopia obrazu Rafaela
Przemienienie Paƒskie
. Po prawej stronie
ołtarza znajduje si urna z sercem pijara
Stanisława Konarskiego. Do ko�cioła
przylega Arsenał Miejski, w którym
umieszczono cz�‘ zbiorów Muzeum
Ksi t Czartoryskich.
KO
CIÓŁ
W. ANNY
Najwiksz barokow �wityni Krakowa
z przełomu XVII i XVIIIƒw., ufundowan
przez profesorów UJ, zaprojektował
niderlandzki architekt Tylman zƒGameren.
Budowniczy tak zaprojektował fasad
ko�cioła, e nawet na wskiej ulicy
mo na ogarn‘ j wzrokiem. Kolegiata
jest miejscem kultu �w. Jana Kantego –
wƒbocznym ołtarzu jest sarkofag zƒjego
relikwiami. Zwraca uwag pikna
stiukowa dekoracja – dzieło Włocha
Baltazara Fontany. Ołtarz główny zdobi
obraz �w. Anny Samotrzeciej zƒXVIII w.
9
11
TEATR SŁOWACKIEGO
Eklektyczn, wzorowan na operze
paryskiej, budowl
wzniesiono w 1893ƒr.
według projektu Jana Zawiejskiego.
Naƒscenie Teatru Słowackiego
wystpowali najwybitniejsi polscy
aktorzy: Helena Modrzejewska,
Aleksander Zelwerowicz i Ludwik Solski,
dyrektor teatru w latach 1905-1913.
Tuƒodbyły si prapremiery
Kordiana
(1899),
Dziadów
i
Wesela
(1901).
Wƒ�rodku warto zobaczy‘ wspaniał
kurtyn
, dzieło Henryka Siemiradzkiego,
który namalował na niej alegoryczne
iƒsymboliczne postacie zwizane ze
sztuk teatraln. Mo na równie
odwiedzi‘ słynn garderob Solskiego.
7
BARBAKAN
To XV-wieczny bastion obronny. Wysuni
ty
kilkadziesi
t metrów przed mury miasta,
otoczony fos
i poł
czony tzw. szyj
zƒBram
Floria
sk
, miał za zadanie odeprze‘
pierwsze uderzenie wroga. Barbakan
ma siedem wie yczek obserwacyjnych,
wƒktórych jest 130 okienek strzelniczych.
Grubo
�
‘ jego murów przekracza 3 m. To
najwi
ksza tego typu budowla w Polsce
iƒjedyna tak dobrze zachowana w Europie.
5
MUZEUM KSI•
•T CZARTORYSKICH
Naprzeciw ko�cioła Pijarów znajduje
si Muzeum Ksi t Czartoryskich.
Ekspozycja obejmuje m.in. arcydzieła
�wiatowego malarstwa:
Dama zgronostajem
Leonarda da Vinci iƒ
Pejza� zmiłosiernym
Samarytaninem
Rembrandta, aƒtak e
dzieła mistrzów włoskich, niemieckich
iƒ³ amandzkich. Kolekcj wzbogacaj
pamitki zwizane zƒpolskimi królami,
hetmanami iƒgenerałami oraz �wietny zbiór
porcelany. Muzeum powstało wƒ1800ƒr.
wƒPuławach zƒinicjatywy ksi nej Izabelli
Czartoryskiej. W styczniu rozpoczto
gruntown modernizacj Muzeum
Ksi t Czartoryskich, której zakoczenie
planowane jest na jesieni 2012 r.
COLLEGIUM MAIUS
Plus ratio quam vis
– (Wy szy rozum
ni siła) – głosi napis na �cianie Auli
Jagielloskiej Collegium Maius.
Najstarsz siedzib krakowskiej uczelni
wzniesiono zƒfundacji Jagiellonów
wƒ1400 r., ale przez stulecia poddano
wielu przebudowom. Niewielki cichy
dziedziniec otoczony XV-wiecznymi
arkadami to jeden z najbardziej
magicznych zaktków Krakowa. Warto
obejrze‘ kru ganki i zwiedzi‘ Muzeum
Uniwersytetu Jagielloskiego z cennymi
zbiorami bibliotecznymi, najstarszym
berłem rektorskim, przyrzdami
astronomicznymi i unikatow kolekcj
globusów.
10
12
KO
CIÓŁ
WI
TEGO KRZY
A
To jeden z najpi
kniejszych zabytków
architektury gotyckiej w Polsce.
Weƒwntrzu zwraca uwag oryginalne
sklepienie palmowe, które opiera si
na jednym tylko ž larze. šciany
prezbiterium i nawy pokrywaj
malowidła z XV iƒXVIƒw.,
odrestaurowane przez Stanisława
Wyspiaskiego.
8
BRAMA FLORIA
SKA
XV-wieczna brama jest pozostało�ci
pot nych fortyž kacji, które otaczały
Kraków trzykilometrowym pasem
wzmocnionym 47 basztami, o�mioma
bramami i fos. Brama Floriaska stanowiła
reprezentacyjne wrota miasta – otwierała
Drog Królewsk, któr królewskie
6
Arcydzieło
Leonarda da
Vinci –
Dama
z
gronostajem
               KO
CIÓŁ I KLASZTOR
OO. DOMINIKANÓW
Bogate wyposa enie gotyckiej �wityni
spłon
ło w połowie XIX w.; obecny
wystrój jest neogotycki. Godna uwagi
jest XVII-wieczna kaplica Ró acowa,
XIV-wieczna kaplica
�
w. Jacka,
współzało yciela i pierwszego przeora
klasztoru oraz płyta nagrobna (po lewej
stronie głównego ołtarza) po�wicona
wybitnemu humani�cie, Filipowi
Buonaccorsiemu (Kallimachowi) –
dzieło Wita Stwosza. Z ko�ciołem
s
siaduj
kru ganki dominika
skie,
udostpnione doƒzwiedzania.
KO
CIÓŁ
WI
TYCH PIOTRA I PAWŁA
Ko
�
ciół wzniesiono z inicjatywy
Piotra Skargi i z fundacji Zygmunta
III Wazy dla zakonu oo. jezuitów.
Projektowali go wielcy architekci, m.in.
Giovanni Trevano, wzorujc si na
rzymskim ko
�
ciele
Il Gesù
. W krypcie
pod prezbiterium, w srebrnej trumnie
spoczywaj szcztki Piotra Skargi.
Wysoka kopuła
�
wi
tyni umo liwiła
zawieszenie tzw. wahadła Foucaulta.
Jego odchylenie jest dowodem na ruch
obrotowy Ziemi. Ko
�
cioła strze e
dwunastu apostołów – kopie posgów
zƒXVIII w.
13
15
KO
CIÓŁ I KLASZTOR
OO.
�
FRANCISZKANÓW
Gotyck �wityni ufundował w połowie
XIII w. Bolesław Wstydliwy. Ksi
spoczywa w niej wraz z on – �w. King
i siostr
– bł. Salome
. Szczególn
ozdob ko�cioła s dzieła Stanisława
Wyspiaskiego: witra e w prezbiterium
wyobra ajce �w. Franciszka, bł. Salome
i cztery ywioły, wspaniała barwna
polichromia w prezbiterium i transepcie
oraz arcydzieło – witra
Bóg Ojciec –
Staƒ si…!
w oknie nad głównym wej�ciem.
Autorem stacji Drogi Krzy owej
jestƒJózef Meho± er.
KO
CIÓŁ
W. ANDRZEJA
Romaska �witynia pochodzi zƒXIIƒw.
i jest jedn
z najstarszych budowli
na ziemiach polskich. Grube mury
(1,5ƒm) i wskie okienka przypominaj
o tym, e pełniła funkcj
obronn
.
Niewielkie wntrze ol�niewa
barokowym przepychem, aƒuwag
przykuwa przede wszystkim rokokowa
ambona w kształcie łodzi. Wƒskarbcu
przechowywane s bezcenne XIII-
wieczne relikwiarze, unikatowa mozaika
z Matk Bosk z przełomu XII i XIIIƒw.
oraz jedne z najstarszych w Europie
ž gurki jasełkowe z XIV stulecia.
14
16
Arcydzieło
Stanisława
Wyspia•skiego
– witra-
Bóg Ojciec
– Sta
si
!
K R A K Ó W
w w w . k r a k ow . t r a v e l
  [ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • styleman.xlx.pl

    		•